|
کتاب مهندسی رفتار ارتباطی بین شخصی و درون شخصی یکی از کتاب‌های تالیف شده به قلم نیما قربانی است. خود او در مقدمه کتابش میگوید: "فکر نمی کردم دست تقدیر روزی قلم را در تالیف چنین کتابی رقم بزند. همواره دوست داشتم بیش از آنکه به نوشتن برای عموم بپردازم، افکار و یافته های پژوهشی خود را در کتب و مجلات تخصصی روانشناسی آکادمیک به نقد گذارم و ارتباط با عموم مردم را تنها از طریق ارائه خدمات حرفه‌ای حفظ کنم. اما رویدادهایی که در مقدمه این کتاب ذکر شده سبب شد که ذهنم آبستن کتاب حاضر گردد."
فصل ۱- جنگ، گریز، گفتگو:
بشر از ابتدای زندگی همواره مجبور بوده برای بقاء خود با نیروهای طبیعی و مصائب جدال کند و بر مبنای قانون تنازع بقاء هر موجودی که بهتر بتواند با محیط خود سازش پیدا کند و به نحو اثربخشی با مشکلات روبرو شود به بقاء خود ادامه می دهد. نمونه‌ای از جنگ و گریز را می توان در برخوردهای هیجانی و انفعالی شدید در روابط انسانی به صورت واکنش جنگ و گریز مشاهده کرد که نمدن آن را رنگ آمیزی و تلطیف نموده مانند کارمندی که به رغم میلش برای انجام یک کار یک ساعته پس از اتمام ساعت کاری در محل کار نگه داشته می شود لیکن کار مذکور را به مدت سه ساعت آنهم به صورت ناقص انجام می دهد حکایت از نوعی جنگ با رئیس خود دارد یا خانمی که میان بحث و گفتگو با همسرش بحث را رها کرده و اتاق را ترک کرده و در را محکم می کوبد به نوعی نشان از واکنش گریز دارد. هر دو واکنش را می توان با گفتگوی منطقی به سرانجام مناسب رساند. بنابرین یادگیری و ضرورت به کارگیری گفتگو در حل مشکلات ارتباطی یک ضرورت است.
|
 |
فصل 2 – الگوهای ارتباط بین شخصی:
شرط اول برای ایجاد ارتباط مناسب با دیگران الگو برداری از اشخاصی هست که به لحاظ برقراری ارتباط در مقایسه با سایرین موفق ترند و می توانند احساسات با گشودگی و به راحتی با دیگران رابطه برقرار کنند و به طور اثر بخشی صحبت کنند و احساسات منفی خود با دیگران را در بافتی محترمانه ابراز نمایند. همچنین این فصل با تشریح چهار الگوی ارتباطی سلطه پذیری، سلطه گری، پرخاشگری و قاطعیت به مقایسه ویژگیهای این چهار الگوی رفتاری می پردازد.
فصل 3- تحول قاطعیت:
همانطور که می دانیم هسته اصلی قاطعیت همان صداقت است که به صورت فطری از همان کودکی در نهاد ما بوده و در علم روانشناسی باید تلاش کنیم تا رفتار قاطعانه در کودکانمان از بین نرود و جای خود را به رفتار غیرقاطعانه ندهد. بنا بر فرضیه‌ای رفتارهای غیرصادقانه والدین می تواند به صورت مستقیم و غیر مستقیم در از بین رفتن ویژگی قاطعیت تاثیرگذار است.
فصل4- شیوه "بودن" یاری بخش در ارتباطات:
به منظور درک شیوه بودن یاری بخش در ارتباطات ابتدا باید سبک ارتبلطی خود را با استفاده از سئوالات زیر موشکافی کرد.
1- آیا من توسط فرد مقابل شخصی قابل اعتماد، اتکاء و با ثبات دیده می شوم؟
2- آیا می توانم نگرشهای مثبت و منفی خود به دیگران را در وجودم حس کنم؟
3- آیا قادرم خودم را بدون تضاد و ابهام، آشکارا به دیگری منتقل سازم؟
4- آیا نت آنقدر قوی هستم که استقلال عاطفی و احساسی خود را از دیگران حفظ کنم؟
5- آیا این استقلال احساسی و عاطفی را به دیگران نیز روا می دارم؟
6- آیا من قادرم دنیا را از چشم فرد مقابل ببینم و از گوش او بشنوم؟
7- آیا من قادرم به فرد مقابل صرف‌نظر از هر فکر و رفتاری که دارد، احترام بگذارم؟
8- آیا من می توانم در ازتباطات طوری رفتار کنم که به عنوان یک تهدید درک نشوم؟
9- آیا من می توانم فرد مقابل را از ترس ناشی از تایید نشدن رفتارش و آدمی بد جلوه کردن رها سازم؟
10- آیا من قادرم فرد مقابل را به عنوان شخص در حال تغییر ببینم و اسیر برداشتهای خود از گذشته وی نباشم؟
همچنین این فصل ما را با مؤلفه‌های ارتباط یاری بخش یعنی اصالت و هماهنگی رفتار، احترام نامشروط، درک و همدلی و ایجاز در گفتار آشنا می کند.
فصل 5- هنر گوش دادن:
انسانها هنگام گفتگو بیشتر بر افکار خود و دستیلبی فرصتی برای صحبت کردن متمدپرکزند بنابرین کمتر به سخنان فرد مقابل گوش می دهند و به اصطلاح بدون تجزیه و تحلیل سخن فرد مقابل اقدام به ارائه جواب می کنند. در نتیجه این جواب که از دقت لازم برخوردار نمی باشد تزاع و کشمکش ایجاد شده و بر مبنای همین همیشه عبارت " توجه به سئوال جواب معقول" توصیه می گردد. لذا برقراری یک ارتباط سازنده نیازمند توانایی گوش کردن کامبل و دقیق است.
فصل 6- خود افشایی:
اصولاً هر چه طرفین گفتگو از خود بیشتر صحبت کنند و خود را بهتر به یکدیگر معرفی نمایند رابطه به سمت سازندگی پیش خواهد رفت. نشان دادن صریح و محترمانه اینکه شما جه کسی هستید و در جه موقعیتی قرار دارید به نوعی خود افشایی محسوب می گردد.
فصل 7- پافشاری، مخالفت، جلب موافقت:
نادیده گرفتن حقوق فردی در اثر بروز سوء تفاهم در دنیای ارتباطی میان انسانها پدیده‌ای رایج است. باید یاد گرفت که چطور بدون اینکه عصبانی شوید یا عقب نشینی کنید، روی حرف و خواسته خود پافشاری نمایید. افرادی که سلطه پذیر هستند معمولاً در برابر استدلالها و چون و چراهای فرد مقابل ولو این که غیر منطقی باشد شانه خالی می کنند و افراد پرخاشگر و عصبی مزاج نیز به صورت نامناسبی به بحث و جدل با طرف مقابل می پردازند و از کوره در می روند حال آنکه افراد قاطع یاد گرفته‌اند که با خونسردی بر مواضع خود پافشاری نمایند.
فصل 8- نقد ورزی و نقد پذیری:
نقد پذیری از صفاتی هست که متاسفانه در جامعه ما کمتر مورد توجه قرار گرفته است. از آنجایی که در کودکی به ما این گونه آموخته اند که انتقاد پذیر نباشیم همواره سعی می کنیم تا با توجیهات رفتارهای منفی و غلط خود را لا پوشانی کنیم. به همین دلیل در این فصل سعی شده تا ما را با جوانب انتقاد پذیری سازنده آشنا کند.
فصل 9- ارتباط با خود:
نکته مهم در این فصل این است که ما باید ابتدا به خودشناسی دست یابیم یعنی باید اول رابطه با خودمان را برقرار کنیم. افرادی که دیگران را خیلی دیر می بخشند معمولاً خود را نیز دیر می بخشند. به عبارتی دیگر بهبئد سبک ارتباطی ما با دیگران به بهبود رابطه ما با خودمان بستگی دارد.
این کتاب هم اکنون در اداره کتابخانه و مرکز اسناد علمی موجود می باشد و شما را به مطالعه این کتاب دعوت می کنیم.