شیر به عنوان یکی از محصولات استراتژیک دامداری که مصرف بسیار گستردهای در سراسر دنیا دارد، در معرض آلودگی ثانویه به فلزات سنگین قرار دارد. ثابت شده است که به خصوص فلزات سنگین سرب و کادمیم به صورت قابل توجهی از طریق دام به داخل شیر ترشح میشوند. در عین حال مراحل مکانیزه شدۀ فرآوری و حمل و نقل نیز، احتمال ایجاد آلودگیهای ثانویه را در شیر افزایش میدهد. بنابراین، با توجه به سرانه مصرف بالای شیر و محصولات لبنی حاصل از آن، سطح فلزات سنگین در این محصول یکی از مولفه های اصلی در امنیت و کیفی شیر و محصول لبنی حاصل از آن است. به منظور اطمینان از سلامت محصول نهایی تولید شده با توجه مصرف گستردهای که این محصول در سطح کلانشهری همانند تهران دارد و در نتیجه تاثیر آن برروی سلامت عمومی، شیر پاستوریزه موجود در بازارتهران در چهار فصل نمونه برداری شده و به وسیله روشهای آزمون استاندارد به منظور بررسی سطوح فلزات سرب، کادمیم و جیوه که از مهمترین شاخصهای آلودگی شیر و محصولات لبنی به فلزات سمّی هستند مورد بررسی و پایش قرار گرفت. نتایج حاصل از انجام این طرح نشان داد که روش هضم نمونه شیر، تاثیر قابل توجهی در نتیجه نهایی اندازه گیری سرب می‌گذارد. همچنین در مورد سرب، محاسبات مقادیر بازیابی با کمک نمونه غنی شده با شکست مواجه شد؛ در حالی که در نمونه گواهی شده (CRM) نتایج با مقادیر بازیابی و تکرار پذیری مناسب به دست آمده است . بنابراین می توان نتیجه گرفت که استفاده از مقادیر بازیابی که از طریق نمونه غنی شده در محاسبه سطوح غلظتی سرب در نمونه های شیر مناسب نیست. این مورد در اندازه گیری کادمیم و جیوه صدق نمی کند، هرچند همان گونه که ذکر آن رفت، جذب نمونه شاهد در اندازه گیری جیوه در شیر، قابل توجه است و در نتیجه ضروری است پیش از خوانش مقادیر جذب شاهد از جذب نمونه کم شود.نتایج طرح به اداره کل استاندارد تهران جهت اقدامات آتی ارسال گردیده است .
پایان یافته
1399/12/01
1400/07/21