مایکوتوکسین ها ترکیباتی با ساختمان های شیمیایی متفاوت با وزن مولکولی کوچک می باشند که متابولیث ثانویه کپک ها و قارچ ها هستند و بر روی محصولات کشاورزی قبل یا بعد از برداشت، طی حمل و نقل و نگهداری رشد می کنند. تشکیل مایکوتوکسین ها یک مشکل جهانی محسوب می شود و مطابق با آمار سازمان کشاورزی و غذای سازمان ملل متحد (FAQ) سالیانه تقریبا 25 درصد محصولات غذایی تولید شده در دنیا، آلوده به مایکوتوکسین ها می باشند که در این میان آلودگی ناشی از آفلاتوکسین ها سهم بیشتری نسبت به آلودگی با سایر سموم دارد و طبق گزارش WHO مایکوتوکسین ها یکی از عوامل موثر در بروز بیماری های ناشی از غذا گزارش شده اند. در بین مایکوتوکسینها، آفلاتوکسین نوع B1 مهمترین نوع آنها می باشد که در طیف وسیعی از مواد غذایی و خوراک دام و طیور مشاهده شده است. غلات، دانه های آجیلی، خشکبار و علوفه به دلیل ساختمان مولکولی مطلوب، میزبان مناسبی برای رشد قارچ و تولید توکسین میباشند در این بین بادام زمینی یکی از محصولات کشاورزی است که به دلیل نوع و محل رویش، احتمال آلودگی آن به آفلاتوکسین زیاد است. مقولۀ ایمنی غذایی، یک نگرانی اصلی در حوزه بهداشت عمومی است و عرضه مواد غذایی سالم، چالش بزرگی برای صاحب منصبان ایمنی مواد غذایی در سطح ملی می باشد. ارزیابی ریسک، ابزار قدرتمندی برای انجام آنالیز مبتنی بر علم و ارائه درست راه حل های سازگار برای مشکلات ایمنی مواد غذایی است. با توجه به اینکه لازمه آنالیز ریسک، دسترسی به داده های کافی جهت تجزیه و تحلیل می باشد، در این پایش تعداد 100 نمونه بادام زمینی از برندهای مختلف موجود در بازار و تعدادی نمونه فله موجود در مراکز عرضه مختلف نمونه برداری شدند. آفلاتوکسین های گروه BوG نمونه ها پس از استخراج، با استفاده از ستون های اختصاصی ایمونوافینیتی، خالص سازی شده و با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا مجهز به آشکارساز فلورسانس، آنالیز شدند. طبق نتایج، در 14 نمونه در 62 نمونه (معادل 14درصد) آلودگی مشاهده نشد، میزان آفلاتوکسین های گروه BG در 62 نمونه (معادل 62 درصد) کمتر از حد تعیین مقدار (0/1 میکروگرم بر کیلوگرم برای آفلاتوکسین های B2 و G2 ) بود و 24 نمونه (معادل 24 درصد) از نمونه ها، دارای مقادیری آفلاتوکسین بودند که در تمام موارد کمتر از بیشینه حد مجاز تعیین شده برای بادام زمینی در استاندارد ملی ایران شماره 5925 « خوراک انسان و دام- بیشینه روا داری مایکوتوکسین ها » بود. در میان نمونه های مثبت آفلاتوکسین ،بیشترین تعداد نمونه ها حاوی آفلاتوکسین B1 بودند و پس از آن آفلاتوکسین G1 و پس از آن آفلاتوکسین G2 قرار داشتند. با توجه به نتایج نمونه های مورد آزمون و بیشینه حد مجاز، در حال حاضر ریسک قابل ملاحظه ای در مورد دریافت آفلاتوکسین ناشی از مصرف بادام زمینی مشاهده نشد. لذا حد مجاز تعیین شده در استاندارد ملی ایران به شماره 5925 حدی قابل قبول می باشد.
پایان یافته
1398/10/01
1400/07/17