کتاب مبانی استاندارد سازی

پیشگفتار

فرآیند استانداردسازی در گذر تاریخی و در روند تکاملی خود همگام با رشد و تکامل علوم بشری و توسعه ارتباطات و مبادلات بین المللی تحولات و پیشرفت های قابل توجهی را تجربه کرده است. امروزه در زندگی روزمره شاهد انواع استانداردها در زمینه محصولات، خدمات یا در زمینه سیستم های مدیریت کیفیت در محیط پیرامون خود هستیم و این انتظار و باور نیز به وجود آمده است که تحرک و پویایی این فرآیند به حدی است که قابلیت تعریف موضوعات در زمینه های جدید را نیز دارد. برای مثال، تدوین استاندارد مسئولیت اجتماعی را می توان یکی از این قابلیت ها دانست. با این همه، گفتنی است که استانداردسازی در عین تحرک و پویایی بر اصول خاص و تعریف شده ای استوار است که در طی سال های متمادی این اصول رعایت شده است که از جمله، ویژگی مشارکتی بودن این فرآیند است. به این معنی که در تدوین استاندارد، اجماع نظر افراد ذی نفع و ذی ربط حاکم است و از همین رو است که استانداردها نیز به لحاظ اجرایی قابلیت کاربرد پیدا میکنند و در این رابطه می توان گفت آموزش اصول استانداردسازی برای اقشار مختلف می تواند توسعه و تکامل این فرآیند را در مسیر صحیح آن تضمین کند. ماهیت و اهمیت استانداردسازی به گونه ای است که سازمان بین المللی استاندارد را بر آن داشته تا با تهیه کتب و منابع آموزشی، آموزش آن را به ویژه برای مراکز علمی و دانشگاهی توصیه نماید. در این رابطه اغلب کشورها نیز برنامه ریزی متفاوتی در این رابطه برای مخاطبین مختلف از جمله دانش آموزان و دانشجویان تدارک دیده و اجرا می کنند. نکته مهمی که در کشور ما برنامه ریزی آموزش استاندارسازی را به عنوان یک امر ضروری در جامعه مطرح می کند صرف نظر از ماهیت کاربردی و مشارکتی بودن آن اجرای قانون تقویت و توسعه نظام استاندارد است که با تصویب این قانون، استانداردسازی اکنون یک تکلیف قانونی به شمار آمده و لازم الاجرا است. در واقع هدف این است که در یک روند نظام مند با ایجاد یک حرکت ملی مبتنی بر ارتقاء دانش و آگاهی آحاد جامعه نسبت به فرآیند استانداردسازی این برداشت نادرست از منحصر بودن مسئولیت و وظیفه استانداردسازی و اجرای استانداردها از دوش سازمان ملی استاندارد برداشته شده و با سهیم شدن و مشارکت بخش های مختلف جامعه در امر استانداردسازی سازمان ملی استاندارد در جایگاه صحیح خود به عنوان یک دستگاه حاکمیتی و مسئول برنامه ریزی توسعه و بهبود این فرآیند قرار گیرد.