کتاب اصول ایمنی و سازگاری محیط زیستی در طراحی و مدیریت آزمایشگاه

پیشگفتار

حوادث ناگواری که طی دهه‌های اخیر در آزمایشگاههای دانشگاههای مختلف جهان و همچنین برخی دانشگاههای کشور عزیزمان رخ داد، باعث ایجاد موجی از فعالیت ها در برخی کشورهای توسعه یافته گردید که نتیجه آن استقرار سامانه های مدیریت ایمنی بر اساس استانداردهای بین المللی و تاسیس دپارتمان های ایمنی و سازگاری زیست محیطی در بسیاری از این دانشگاهها گردید. ایران نیز به عنوان کشوری پهناور با جمعیتی جوان و برخوردار از شبکه وسیعی از آزمایشگاههای آموزشی، تحقیقاتی و مجموعه آزمایشگاههای ارائه کننده خدمات ارزیابی انطباق، نباید از این قافله عقب می ماند. لذا بر آن شدیم تا ضوابط طراحی و مدیریت ایمن آزمایشگاهها را بر اساس منابع روزآمد جهان، گردآوری و در اختیار علاقه مندان قرار دهیم. آشنایی با این ضوابط خود از ارزش پیشگیرانه و آموزشی برخوردار بوده و اجرا و التزام به آن ها نیز انشالله موجب پیشگیری از حوادث ناگوار بیشتر خواهد شد. 

مطالعه دقیق این کتاب به تمامی افرادی که به نحوی در آزمایشگاه اشتغال داشته و یا در مدیریت مجموعه های آزمایشگاهی دستی بر آتش دارند، توصیه می شود. آن چه در این کتاب آورده ایم، برای طراحی و مدیریت ایمن آزمایشگاه توصیه های مفیدی در بر دارد اما مفاد این کتاب برای "کار ایمن" در آزمایشگاه کافی نیست. نحوه استفاده ایمن از دستگاهها و مواد و سایر آموزش های ایمنی باید به عنوان مطالب ضروری در بدو ورود هر دانشجو یا پرسنل به آزمایشگاه، به ایشان ارائه شود. خوشبختانه بخشی از دانش "کار ایمن" در آموزشهای دانشگاهی کشور ارائه می شود که امیدواریم بیش از پیش به آن توجه شود. 

چون مطالب کتاب به صورت موضوعی فصل بندی شده است، ناگزیر برخی الزامات در چند بند مختلف تکرار شده اند. فایده این تکرار این است که خوانندگان می‌توانند مستقیما به سراغ مطالعه یک مبحث رفته، اهم مطالب را مرور نمایند. البته توصیه اکید ما بر این است که کتاب یک بار از ابتدا تا انتها مطالعه شود. 

به امید سلامتی و بهروزی تمامی محققین کشور عزیزمان، امیدواریم این کتاب فایده ای هر چند اندک در راستای ارتقای سطح ایمنی و سازگاری زیست محیطی داشته باشد. نویسندگان از هر گونه، سوال، پیشنهاد و انتقاد در خصوص مفاد کتاب استقبال نموده و آمادگی خود را جهت برگزاری جلسات نقد و بررسی و آموزش در دانشگاهها و مجموعه های آزمایشگاهی اعلام می دارند.