مدیریت ارزیابی ریسک
مدیریت ریسک به عنوان یکی از حوزه های مهم دانش مدیریت پروژه، نقش بسزایی در گذر از مدیریت پروژه سنتی به مدیریت پروژه علمی دارد. به طوری که یکی از ارکان اصلی مدیریت یکپارچه پروژه بوده و اطلاعات خروجی آن مبین جهت گیری مدیریت پروژه در قبال ریسک ها و مخاطرات درونی و بیرونی پروژه است. یکی از حوزه های دانشی مدیریت پروژه که تقریباً در تمامی استانداردها و روش های ارائه شده برای مدیریت پروژه به نوعی مورد توجه بوده و به آن پرداخته شده است، حوزه "مدیریت ریسک "است. چارت اجرایی این مدیریت در حال حاضر متشکل از مدیر، معاون و یک کارشناس HSE می باشد.
هدف از ایجاد این مدیریت در پژوهشگاه برنامه ریزی، شناسایی، طبقه بندی، ارزیابی ، واکنش به ریسک و کنترل ریسک در حوزه های مختلف درون سازمانی و برون سازمانی است. اهم وظایف این مدیریت در دو بخش تجزیه و تحلیل ریسک و بهداشت، ایمنی و محیط زیست (HSE)
خلاصه می شود. تجزیه و تحلیل ریسک این امکان را فراهم می کند تا دامنه و شدت اثر هر یک از عوامل محتمل الوقوع ناشی از عدم قطعیت در فرایند های مختلف تحلیل شده و اقدامات پیشگیرانه موثری را برای جلوگیری از وقوع آنها طراحی نمود.بهداشت، ایمنی و محیط زیست (HSE) به معنای وضعیت کلی یک محیط کاری اعم از طراحی، رویه های معمول و اقدامات اضطراری است که امکان رخداد و تبعات ناخوشایند شرایط آنی یا مستمر که منجر به نقصان در سلامت و ایمنی کارکنان یا آسیب به محیط زیست شود را به حداقل برساند. شرح وظایف هر بخش عبارتند از :
تجزیه وتحلیل ریسک
- برنامه ریزی برای انجام مطالعات و پژوهش‌های مرتبط با استانداردهای بین المللی معتبر در زمینه سیستم‌ها و مدل‌های ارزیابی و سنجش ریسک‌های مربوط به فعالیت‌های استانداردسازی
- جمع آوری داده های مرتبط با مخاطرات و ریسک های موجود در کشور، فراخور هر صنعت (مانند ریسک های آلاینده های غذایی، آلاینده های زیست محیطی، ریسک های تجهیزات ایمنی و خودرو)
- ارایه گزارش مورد نیاز برای پیشنهاد تدوین و یا به روزرسانی استانداردهای ملی و بین المللی با استفاده از نتایج تجزیه تحلیل ریسک
- تشکیل "کمیته های علمی- فنی ارزیابی ریسک پژوهشگاه"، با مشارکت ذینفعان و متخصصین در حوزه های تخصصی به منظور شناسایی خطر، توصیف خطر، ارزیابی در معرض خطر بودن و توصیف ریسک
- تحلیل داده ها و ارزیابی ریسک با استفاده از روش های آماری تایید شده ارزیابی ریسک بین المللی
- ارائه پیشنهادهای مرتبط با تشکیل "کمیته های سیاستگذار مدیریت ریسک" به رئیس پژوهشگاه (به منظور بررسی و تعیین خط مشی جایگزین برای پذیرش، کاهش و حذف مخاطرات ارزیابی شده، انتخاب و اجرای گزینه های مناسب)
- ارائه پیشنهادهای مرتبط با "کمیته های ارتباطات ریسک" به رئیس پژوهشگاه (به منظور تبادل اطلاعات و نظریات ارزیابی کنندگان ریسک، مدیران ریسک و طرف های ذینفع)
- انجام فعالیت‌های اجرایی و پژوهشی موضوع تجزیه و تحلیل ریسک در پژوهشگاه، اعم از شناسایی، مدل‌سازی، اندازه‌گیری، ارزیابی، گزارش و عندالزوم کنترل ریسک مبتنی بر استاندارها
- مدونسازی نتایج فعالیت های مرتبط با شناسایی خطرات، ارزیابی ریسک و مدیریت ریسک و ارتباطات ریسک
- ایجاد پایگاه اطلاعاتی و علمی پایدار و شبکه ملی تولید داده های اساسی، پردازش و تبادل اطلاعات، برای ریسک ها، رویدادها و روش های مدیریت ریسک
- شناسایی، اولویت بندی و مستندسازی مخاطرات و ریسک های ناشی از مخاطرات درون سازمانی بر اساس نتایج حاصل از ارزیابی عملکرد و گزارش های اداره برنامه ریزی و پایش پژوهشگاه
- مطالعه درخصوص نحوه ارتقا، بهبود و ایجاد تنوع در خدمات و استقرار خدمات جدید با استفاده از نتایج ارزیابی ریسک جهت ارائه به واحدهای ذیربط
- شناسایی، اولویت بندی و مستندسازی مخاطرات و ریسک های ناشی از مخاطرات برون سازمانی
- انجام امور اجرایی درخصوص مستندسازی و تسهیم تجربیات فنی و دانش‌های ضمنی و آشکار کارکنان و توسعه آن درخصوص ارزیابی و مدیریت ریسک و همچنین انجام امور مرتبط با فرهنگ‌سازی و فراهم نمودن بسترهای لازم برای مشارکت کارکنان در فرایندهای ارزیابی، مدیریت و ارتباطات ریسک
- تدوین پیشنویس شیوه نامه ها، روش های اجرایی و دستورالعمل های مورد نیاز مرتبط با حوزه فعالیت
- انجام سایر امور محوله از سوی مقام مافوق.
بهداشت، ایمنی و محیط زیست (HSE)
- پیشنهاد خط مشی و اهداف مرتبط با بهداشت، ایمنی و محیط زیست به رئیس پژوهشگاه
- طرحریزی، اجرا و نظارت بر اجرای سیستم HSE در پژوهشگاه
- برنامه ریزی برای شناسایی عوامل خطرزا و زیان آور محیط کار (فیزیکی، شیمیایی، بیولوژیکی، مکانیکی، ارگونومی) و اندازه گیری آلاینده های محیط کار و ثبت و نگهداری نتایج آنها
- برنامه ریزی جهت اخذ تاییدیه های ایمنی از مراجع ذیصلاح، در صورت استفاده از تجهیزات و ماشین آلات خطرناک
- برنامه ریزی برگزاری مانورهای واکنش در شرایط اضطراری و بازنگری طرح های مربوطه با توجه به نتایج ارزیابی ها
- طراحی، پایش و اندازه‌گیری شاخص های عملکرد سیستم مدیریت HSE به صورت دورهای و گزارش به مقام ذیصلاح و برآورد منابع مورد نیاز برای جهت اجرای پروژههای بهبود HSE
- ارتباط با سازمان های ذیصلاح درخصوص موضوعات مرتبط با HSE
- صدور مجوز شروع فعالیت‌های مخاطره آمیز بر اساس ارزیابی ریسک و مدیریت ریسک ها تا حد قابل قبول مانند راه اندازی تجهیزات آزمایشگاهی مخاطره آمیز
- همکاری در شناسایی ریسک هایHSE مربوط به فعالیت های پژوهشگاه، با همکاری سایر واحدهای تابعه
- همکاری در ارزیابی اولیه و انتخاب پیمانکاران از نظر HSE
- همکاری در تدوین مسئولیت ها و اختیارات کارکنان در ارتباط با مدیر بلافصل، جهت لحاظ نمودن موضوعات HSE
- نظارت بر اجرای بازدیدهای ادواریHSE توسط نمایندگان واحدهای پژوهشگاه به منظور شناسایی ریسک های جدید
- نظارت بر شناسایی مواد شیمیایی مورد استفاده در پژوهشگاه و تهیه برگه های اطلاعات ایمنی مواد شیمیایی Material Safety Data Sheet (MSDS)
- ثبت و تعیین تکلیف عدم انطباق های شناسایی شده در قالب اقدامات اصلاحی یا پیشگیرانه HSE و پیگیری انجام اقدامات مشخص شده
- شناسایی و اعلام مکان های امن با همکاری روسای ذیربط و تهیه نقشه خروج اضطراری و محل های امن
- ارائه پیشنهاد جهت تهیه و جانمایی تجهیزات مورد نیاز ایمنی مانند تجهیزات اطفاء حریق و برنامه ریزی برای شارژ مجدد آنها
- ثبت حوادث و شبه حوادث، تحلیل آنها و ارائه گزارش تحلیلی به مقام ذیصلاح
- شناسایی شرایط بالقوه خطر و ارائه راهکار واکنش در شرایط اضطراری
- اطلاع رسانی و افزایش آگاهی کلیه کارکنان و بازدیدکنندگان نسبت به موضوعات HSE و تلاش در جهت درک و رعایت اصول آن در پژوهشگاه
- تعیین نیازهای آموزشی مرتبط باHSE برای کارکنان طبق ریسک های مرتبط با آنها و پیشنهاد برخوردهای انضباطی با کارکنان و پیمانکاران در صورت عدم رعایت مسائل HSE
- تهیه و تنظیم آیین نامه ها، بخشنامه ها و دستورالعمل های لازم در حوزه مرتبط بر اساس ضوابط و مقررات پژوهشگاه
- اجرای فرآیندها، شیوه نامه ها، روش های اجرایی و دستورالعمل های مصوب پژوهشگاه در حوزه مرتبط
- انجام سایر امور محوله از سوی مقام مافوق.