آزمون مهارت، فرصتی برای ارزیابی نتایج آزمایشگاه‌ها در مقایسه با مقادیر مرجع (و یا دیگر معیارهای عملکردی) و مقایسه با عملکرد آزمایشگاه‌های مشابه است. نتایج حاصل از مشارکت در این آزمون، دریافت علامت قبول (عملکرد رضایت بخش)، به معنی تایید عملکرد و یا دریافت علامت هشدار (عملکرد مشکوک ) یا علامت عمل (عملکرد نامطلوب) به دلیل مشکلات احتمالی موجود در آزمایشگاه‌ها می باشد که مستلزم شروع فرآیند بررسی ریشه ای خطا (اجرای چرخه PDCA) در آزمایشگاه دریافت کننده علامت هشدار یا عمل است. انجام این فرآیند در بهبود عملکرد آتی آزمایشگاه ها نقش به سزایی ایفا می کند. بدون مشارکت در آزمون مهارت، ممکن است منابع خطا، کشف نشده باقی مانده و آزمایشگاه قادر به انجام اقدامات اصلاحی مناسب و به موقع نباشد. در نهایت چنین خطاهایی میتواند منجر به ارائه نتایج نادرست به مشتریان و یا دیگر ذینفعان، از دست دادن حسن شهرت و حتی مجوز قانونی فعالیت آزمایشگاه شود. به همین دلیل در استانداردISO-IEC17025:2017 مشارکت در آزمون های مهارتی که مجری آن دارای گواهینامه ISO-IEC 17043 است به عنوان یکی از روش های تضمین کیفیت نتایج توصیه شده و نیز الزام برخی نهادهای تایید صلاحیت است. بنابراین مشارکت در آزمون مهارت میتواند به عنوان یک ابزار مدیریت ریسک و بهبود کیفیت آزمایشگاه ها در نظر گرفته شود.
برای بررسی و ارزیابی عملکرد آزمایشگاه های فعال حوزه صنایع غذایی و کشاورزی، آزمون مهارت «نوشیدنی ها آزمون های شیمیایی آب میوه» توسط مرکز آزمون مهارت پژوهشگاه استاندارد، طرح ریزی و اجرا گردید.
آزمایشگاه‌های دارای تاییدیه از مرکز ملی تایید صلاحیت و یا همکار ادارات کل استاندارد استان‌ها، آزمایشگاه های شرکت های تولیدکننده و کلیه آزمایشگاه های فعال در حوزه صنایع غذایی و کشاورزی به شرط داشتن توانایی انجام آزمون، امکان شرکت در این آزمون را داشتند.
اقلام آزمون توسط مرکز تهیه و بین مشارکت کنندگان توزیع گردید. الگوی آزمون مهارت به صورت «مشارکت همزمان» انتخاب شد. مقادیر تخصیص یافته و انحراف استاندارد آزمون مهارت برای همه اندازه ده ها به روش «اجماع نتایج مشارکت کنندگان» محاسبه گردید. در نهایت آماره عملکرد Z برای ارزیابی و مقایسه عملکرد مشارکت کنندگان در نظر گرفته شد.
نتایج آزمون ارائه شده توسط مشارکت کنندگان (22 آزمایشگاه) مورد تحلیل و بررسی دقیق قرار گرفت. ارزیابی حاصل از تحلیل نتایج این آزمون نشان می دهد که بیش از 80% مشارکت کنندگان در همه اندازه ده ها موفق به کسب نتیجه «رضایت بخش» شدند. بیشترین درصد نتایج نامطلوب در اندازه ده های اسیدیته کل برحسب اسید سیتریک و مواد جامد محلول در آب مشاهده گردید که شایسته است آزمایشگاه ها دقت و توجه بیشتری نسبت به انجام این آزمون ها داشته باشند. بدیهی است تحلیل های ارائه شده در این گزارش تنها بر اساس عملکرد آزمایشگاه در این آزمون است و اطمینان از عملکرد آزمایشگاه ها و اظهار نظر درباره سطح کیفی آنها، مستلزم تکرار آزمون مهارت در فواصل زمانی معین می باشد.
پایان یافته
1399/11/18
1400/07/17